1. Artikel 44 van de DKO 2019

1. Met gezag en autoriteit van de classis wordt in alle gemeenten van de classis kerkvisitatie gehouden. Het doel van de kerkvisitatie is toe te zien:

of predikanten en kerkenraden hun ambt trouw waarnemen, bij de zuiverheid van de leer blijven en de aangenomen orde in alles onderhouden.
of zij het geestelijk welzijn van de gemeente, de zorg voor de jeugd en voor het onderwijs naar behoren, zoveel hun mogelijk is bevorderen.
of de kerkenraadsvergaderingen worden gehouden, de kerkelijke tucht wordt uitgeoefend en de armen van het nodige worden voorzien.

Dit alles opdat zij degenen die nalatig in het een of ander worden bevonden, bijtijds broederlijk vermanen en met raad en daad bevorderen wat tot vrede en welzijn strekt van de kerken en scholen. Een en ander overeenkomstig de door de generale synode vastgestelde regeling.

2. Iedere classis benoemt een college van visitatoren,^a dat zorg draagt voor het regelmatig afleggen van deze visitaties.^b Dan kan ook een individueel gemeentelid zich wenden tot het college, mits hij zijn zaak reeds een en andermaal met de kerkenraad heeft besproken, maar niet tot een oplossing kwam. Het college biedt een luisterend oor en kan in overleg treden met de kerkenraad of anderszins adviseren.

3. Deze visitatoren kunnen ook tussentijds adviezen geven aan de kerkenraden.^c Dat kan gebeuren op verzoek van de kerkenraad of op verzoek van de consulent.^d Ook een individueel gemeentelid kan de kerkenraad of de consulent tussentijds verzoeken een beroep te mogen doen op het college, mits hij zijn zaak reeds een en andermaal met de kerkenraad heeft besproken, maar niet tot een oplossing kwam. Het college van visitatoren rapporteert tijdig en in ieder geval jaarlijks aan de classis.

4. Bij uitzonderlijke omstandigheden kan de classis besluiten tot een buitengewone kerkvisitatie.^e Dan berust de leiding van de vergadering bij de visitatoren.

5. De classis wijst voor iedere gemeente een consulent aan. De taken en werkzaamheden van de consulent zijn beschreven in een door de generale synode vastgestelde regeling.

Toelichting

Toelichting op artikel 44:

a. De DKO van 1619 ging kennelijk uit van een permanent college van visitatoren, zoals dat ook het geval is bij artikel 48 en 49. Dit is in de loop der tijd echter weggesleten. Bij de herziening van 2019 is besloten weer terug te gaan naar deze bredere invulling van de taak van de kerkvisitatoren. Zij kunnen in de periode tussen de gebruikelijke visitaties de kerkenraden met raad en daad bijstaan.

Het college van visitatoren bestaat uit classispredikanten en enige ouderlingen.

b. Het college van visitatoren draagt er zorg voor dat de reguliere kerkvisitaties eens per twee of drie jaar plaats hebben.

c. De taak van visitatoren is broederlijk en adviserend van aard. Door deze mogelijkheden te bieden, kan hopelijk worden voorkomen dat moeilijkheden tot een appelzaak leiden.

d. De kerkenraad of de consulent (na bespreking met de kerkenraad) kan een beroep op visitatoren doen.

e. Ook bij deze bijzondere vorm van kerkvisitatie moet het handelen van de visitatoren gericht zijn op het welzijn, het behoud en de opbouw van de gemeente en is de visitatie geen machtsuitoefening.