3. Ambtelijke vermaning en stille censuur

3.1. Ambtelijke vermaan

Het is de taak van de kerkenraad, indien daarvan sprake is, op te treden tegen vermanenswaardige zonden. De kerkenraad vertegenwoordigt daarbij de gehele gemeente. Dit ambtelijke vermaan kan in ruimere zin plaats hebben tijdens ambtelijke (huis)bezoeken, waar het een algemeen karakter heeft.

Het is nodig om vermanend op te treden als iemand een heimelijke zonde ter kennis heeft gebracht van de kerkenraad.
Een kerkenraad hoeft niet altijd te wachten tot iemand een zonde meldt. Openbare zonden die aan de kerkenraad bekend zijn, kunnen de kerkenraad eveneens tot optreden brengen.

Toelichting

Toelichting bij 3.1:

1. Pas nadat het persoonlijk vermanen conform Matthéüs 18 heeft plaatsgehad, kan een heimelijke zonde ter kennis gebracht worden van de kerkenraad. Die kan vervolgens handelen. De kerkenraad vertegenwoordigt hierbij de gehele gemeente. Zie hiervoor ook het Formulier om ouderlingen en diakenen te bevestigen: ”En alzo maken de dienaars des Woords en de ouderlingen te zamen een college of gezelschap, zijnde als een raad der Kerk en vertonende de gehele gemeente; waarop de Heere Christus ziet, wanneer Hij zegt: Zeg het der gemeente; hetwelk geenszins verstaan kan worden van alle lidmaten der gemeente ieder in het bijzonder, maar zeer bekwamelijk van degenen, die de gemeente, waarvan zij verkoren zijn, regeren.”

2. Ambtsdragers hebben ook persoonlijk hun plicht te verstaan.

3.2. Stille censuur

Als gedegen onderzoek leidt tot de uitspraak dat een betrokkene schuldig is, zal er altijd eerst sprake zijn van stille censuur.

Van een lid dat onder stille censuur wordt geplaatst, worden de rechten van het lidmaatschap opgeschort. Diaconale en pastorale zorg blijven gehandhaafd. Voor de wijze waarop betrokkene van dit besluit op de hoogte moet worden gesteld zie 4.2.b.
Zolang er hoop bestaat op berouw en betering van de betrokkene, zal de stille censuur worden voortgezet.
Gedurende de stille censuur zoekt de kerkenraad de betrokkene steeds weer te vermanen.
De stille censuur mag niet worden verward met de censuur waarbij sprake is van de afsnijding in trappen.
De stille censuur moet een zaak blijven tussen de gecensureerde en de kerkenraad. Het zwijgen van het betrokken lid dient om de eer en de zaak des Heeren niet in diskrediet te brengen.

Toelichting

Toelichting bij 3.2:

1. De kerkenraad moet zich zelfstandig een zo nauwkeurig mogelijk beeld vormen van de feitelijke toedracht, opdat hij bij het licht der Schrift over dit bijzondere geval zich een juist en gefundeerd oordeel kan vormen. Bij dit onderzoek geldt het principe van hoor en wederhoor, zoals omschreven in de Appelregeling 2019.

2. De kerkenraad mag niet ingaan op anonieme brieven en losse geruchten.

3. Als de rechten van het lidmaatschap worden opgeschort, betekent dit dat de betrokkene geen toegang meer heeft tot de sacramenten en tot de kerkelijke ledenvergadering waar het stemrecht wordt uitgeoefend.

4. Deze stille censuur gaat vooraf aan de afsnijding met de ban (de grote ban). Het verschil tussen de stille censuur en de kerkelijke afsnijding is onder meer dat de stille censuur voor onbepaalde tijd kan doorgaan. Ze is niet aan een bepaalde termijn gebonden.

5. Een verschil tussen de stille censuur en de afsnijding is, dat de stille censuur, die door de kerkenraad opgelegd wordt, een zaak moet blijven tussen de gecensureerde en de kerkenraad.

3.3. Beter te langzaam dan te snel

Als regel geldt dat de kerkenraad bij vermaning en het uitoefenen van kerkelijke tucht beter te langzaam kan handelen dan ondoordacht snel.

Pas als vermaningen niet het gewenste gevolg hebben, kan de tijd aanbreken om over te gaan tot wat wel ”de uiterste remedie” heet: censuur met de afsnijding in trappen.
Er mag nooit sprake zijn van een plotseling, zonder voorafgaand vermaan en onverhoord onder censuur zetten van leden als een soort strafmaatregel.

Toelichting