De leer, sacramenten en andere plechtige kerkelijke handelingen (53-70)

Antwoord 55.1: In de praktijk is het moeilijk uitvoerbaar. Zeker in de huidige tijd is er een voortdurende stroom aan boeken en (digitale) publicaties. Preventief ambtelijk toezicht is niet mogelijk. Wel kan er achteraf  reactief ambtelijk toezicht plaats hebben. Dit krijgt dan gestalte via het pastoraat, en indien nodig via de kerkelijke tucht. De toelichting op DKO 55 wijst overigens wel op de persoonlijke verantwoordelijkheid van een ieder die publiceert.

Antwoord 56.1: Die is er niet. De vormgeving van de doopzitting is een zaak van de predikant/kerkenraad. Het is een onderdeel van het onderwijzen door de predikant of als er geen predikant is door een ouderling. Het is goed dat een passend gedeelte uit Gods Woord besproken wordt en dat vanuit het formulier wordt gesproken over de betekenis van dit sacrament.

Antwoord 56.2: Dit is een complexe zaak met veel juridische kanttekeningen. Het Deputaatschap Kerkrecht heeft hierover een bezinnende brief geschreven die naar de kerkenraden is verzonden.

Antwoord 56.3: De Generale Synode van 2016 heeft uitgesproken dat een lid of dooplid dat zich laat overdopen zich daarmee metterdaad onttrekt aan de eigen kerkelijke gemeente. Voor tuchtoefening is in die situatie derhalve geen plaats meer. Dit laat onverlet dat, zoals opgemerkt, een laatste vermaning uit pastoraal oogpunt op zijn plaats kan zijn. Er kan niet genoeg gewaarschuwd worden voor de werfkracht die er van uitgaat wanneer men zich laat overdopen. Kerkenraden wordt aanbevolen er alert op te zijn indien (doop)leden zich begeven in kringen die de geloofsdoop voorstaan. Tijdige waarschuwing is dan van groot belang. In prediking, catechese en pastoraat dient de grote betekenis van de kinderdoop en het belang van het juiste zicht daarop te worden benadrukt.

Antwoord 56.4: Uiteraard kan de handeling van de overdoop niet meer ongedaan worden gemaakt. Dit betekent echter niet dat terugkeer onmogelijk zou zijn. De overdoop heeft de eerdere kinderdoop niet ongedaan gemaakt. Een overdoop moet te allen tijde als onwettig worden beschouwd, omdat deze een miskenning is van de eerder wettig bediende doop. Deze doop kan dus ook nimmer worden erkend. Na oprechte schuldbelijdenis en door het beantwoorden van de vragen van Voetius kan betrokkene opnieuw tot de gemeente worden toegelaten. Indien het een dooplid betreft, zal deze in dat geval uiteraard ook eerst de belijdeniscatechisatie gevolgd moeten hebben.

Antwoord 60.1: Een doopregister is een niet digitaal document waarin minimaal zijn vermeld: de namen en voornamen van de gedoopte volwassenen en kinderen, de namen van hun ouders, de geboortedatum, de geboorteplaats en de doopdatum. Soms wordt ook de predikant vermeld die de doop bediende, alsmede de dooptekst. Maar dat is niet verplicht.

Bij een digitaal document is het dus aan te raden een recente uitdraai in het archief te bewaren.

De ledenregistraties mogen met het oog op de Wet op de Persoonsbescherming slechts voor een bepaalde tijd namen bevatten van hen die geen lid meer van de gemeente zijn. Dat geldt echter niet voor het doopregister, zodat het altijd aantoonbaar is dat iemand gedoopt is.

Antwoord 60.2: Als een dooplid met doopbewijs overgaat naar een andere gemeente wordt de ontvangende gemeente verantwoordelijk voor de ambtelijke zorg.

Soms wordt echter een doopbewijs afgegeven i.v.m. het afleggen van belijdenis in een andere gemeente. Dan wordt men na het afleggen van de belijdenis belijdend lid van de oorspronkelijke gemeente. Dan blijft het dooplid dus vallen onder de ambtelijke zorg van de eigen gemeente.

Antwoord 60.3: Doopleden kunnen wel vermaand worden en soms ook schuldbelijdenis doen. Hierover heeft het Deputaatschap Kerkrecht een notitie geschreven die behandeld en aangenomen is op de Generale Synode van 2010.

Antwoord 62.1: Ook hier geldt dat in de geactualiseerde DKO de in decennia gegroeide praktijk is verwoord.  Het formulier wordt gezien als een organische eenheid. Overigens gaf ook de oude DKO aan dat het formulier zou worden gelezen na ‘de predikatie en de openbare gebeden’.

Antwoord 64.1: Naar aanleiding van het verschijnen van de Herziene Statenvertaling heeft de Generale Synode van 2007 besloten dat binnen de Gereformeerde Gemeenten de Statenvertaling als enige vertaling wordt aanvaard en dat daarom alleen deze vertaling mag worden gebruikt in de erediensten en bij kerkelijke activiteiten in de gemeenten.

Antwoord 65.1: Een rouwdienst is geen kerkdienst, maar vooral een zaak van de familie. De samenstelling van de liturgie en de prediking is een zaak van de predikant, meestal in na overleg met de familie. De kerkenraad heeft het recht zijn gebouw niet ter beschikking te stellen als de familie een niet passende invulling wil geven aan de rouwdienst. Ook kan de predikant (in overleg met de kerkenraad) in dat geval besluiten geen medewerking te verlenen in een ander kerkgebouw. 

Antwoord 68.1: De Heidelbergse Catechismus is zodanig opgesteld dat er iedere zondag uit gepreekt zou worden. Dit uitgangspunt laten we graag staan. De toevoeging van het woordje ‘kan’ geeft echter de ruimte er langer over te doen.

De aanbeveling uit de toelichting dat dit ook in vacante gemeenten wordt gedaan (door prediking of leesdienst) is nuttig om te voorkomen dat de catechismusprediking in het slop raakt.

Antwoord 69.1: Deze verantwoordelijkheid berust bij de kerkenraad. De DKO laat dit over aan de vrijheid van de kerkenraad.

Antwoord 70.1: Hierover heeft het Deputaatschap Kerkrecht een advies geschreven voor de kerkenraden.

Antwoord 70.2: De jongeren kunnen dan nog niet samenwonen maar zullen gescheiden moeten blijven wonen totdat ze voor de wet kunnen trouwen. Een uitgebreide instructie is hierover geschreven en goedgekeurd op de Generale Synode van 2016.